Cmentarze z kosmosu: na Węgrzech znaleziono rzadką szablę z epoki Awarów
1 października 2025, 10:14Węgierscy archeolodzy, pracujący w ramach projektu „Cmentarze z kosmosu” odkryli w pobliżu Székesfehérvár grób dorosłego mężczyzny, w którym złożono rzadką szablę z epoki Awarów. W połowie VI wieku Awarowie utworzyli silne państwo z centrum na Nizinie Węgierskiej. Stanowili poważny problem dla Bizancjum, z którym prowadzili liczne wojny. W 626 roku we współpracy z Persami oblegli Konstantynopol. Po nieudanym zdobyciu stolicy Bizancjum ich państwo zaczęło chylić się ku upadkowi. Ostatecznie zostało podbite przez Karola Wielkiego na początku IX wieku.
Użycie domowych magazynów energii jako zasilania awaryjnego podczas przerw w dostawie prądu: Wszystko, co musisz wiedzieć
30 września 2025, 16:34Przerwy w dostawie prądu to coś więcej niż tylko niedogodność — mogą zakłócić pracę, zagrozić bezpieczeństwu żywności, wpłynąć na działanie urządzeń medycznych, a nawet stwarzać ryzyko dla bezpieczeństwa domowego. Wyobraź sobie próbę pracy zdalnej, gdy przestaje działać internet, albo utratę leków wymagających chłodzenia podczas blackout’u.
Studia stacjonarne czy niestacjonarne – które wybrać i dlaczego?
30 września 2025, 14:01Wybór kierunku studiów to jedno, ale równie ważna jest decyzja, w jakim trybie będziesz się uczyć. Studia stacjonarne i niestacjonarne różnią się nie tylko rozkładem zajęć, ale też stylem życia, kosztami i możliwościami rozwoju. Zanim zdecydujesz, warto poznać różnice i sprawdzić, który tryb będzie dla Ciebie najlepszy.
Poranne mdłości w ciąży to skutek zdrowej reakcji układu odpornościowego kobiety
30 września 2025, 12:36Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles, ich koledzy z innych amerykańskich uczelni oraz Australii odkryli związek pomiędzy porannymi nudnościami u ciężarnych kobiet, a naturalnym złożonym stanem zapalnym, który jest reakcją na zmiany w organizmie kobiety. Porannych nudności, na które składają się mdłości, wymioty i niechęć do pewnych pokarmów i zapachów, doświadcza nawet 80% kobiet w ciąży. Ich występowanie nie jest zwykle powodem do niepokoju. To znak, że wszystko jest w porządku, a organizm ciężarnej kobiety musi utrzymywać delikatną równowagę.
Świetnie zachowany dolmen sprzed 5000 lat odkryty w Andaluzji
29 września 2025, 07:23Podczas czwartego sezonu badawczego prowadzonego na stanowisku La Lentejuela w pobliżu miejscowości Teba w Andaluzji, archeolodzy z Uniwersytetu w Kadyksie (Universidad de Cádiz) odkryli dolmen sprzed co najmniej 5000 lat. Zabytek o długości 13 metrów zachował się w świetnym stanie, dzięki czemu będziemy mogli lepiej poznać zwyczaje pogrzebowe oraz sieci handlowe istniejące w III tysiącleciu przed Chrystusem na południu Półwyspu Iberyjskiego.
Mikroplastik w przewodach pokarmowych zagrożonych delfinów rzecznych z Indusu
25 września 2025, 07:34W organizmie suzu indusowego (Platanista minor), zagrożonego wyginięciem endemicznego delfina żyjącego w rzece Indus, po raz pierwszy znaleziono mikroplastik. Odkrycia dokonali naukowcy z Chin, Wielkiej Brytanii, Pakistanu i Danii. Badali oni pięć delfinów znalezionych martwych na mieliznach w latach 2019–2022. Mikroplastik znaleziono w przewodzie pokarmowym każdego z badanych osobników, a średnia liczba odkrytych kawałków wynosiła niemal 300 na osobnika
Ile etanolu spożywa dziki szympans? Badania pokazują, skąd ludzka skłonność do alkoholu
24 września 2025, 09:06Dzikie szympansy spożywają dziennie 14 gramów etanolu. Biorąc pod uwagę masę ich ciała, to odpowiednik ponad dwóch drinków. Takie wnioski płyną z pierwszych badań, podczas których udało się zmierzyć zawartość etanalu w owocach dostępnych szympansom w ich naturalnym środowisku w Afryce. Nie wiemy, czy małpy celowo spożywają bardziej dojrzałe owoce, z większą zawartością alkoholu. Jednak ich powszechna dostępność w środowisku sugeruje, że alkohol jest zwykłą częścią ich diety i że prawdopodobnie był też częścią diety przodków człowieka.
Wyjątkowe dowody na mistrzostwo rzymskich vitriarii
23 września 2025, 10:38Na zdjęciu jedyne tego typu zachowane dowody na mistrzostwo szklarzy (vitriarii) starożytnego Rzymu – buteleczki w kształcie sandałów.
Tatuaże a ryzyko rozwoju czerniaka: wyniki badań zaskoczyły naukowców
22 września 2025, 09:22Tatuaże są coraz bardziej popularne. To słabo zbadany obszar oddziaływania środowiskowego, szczególnie u młodych ludzi. Musimy zrozumieć, w jaki sposób wpływają one na ryzyko rozwoju różnych nowotworów, mówi profesor Jennifer Doherty w Huntsman Cancer Institute, która stoi na czele Cancer Control and Population Sciences Program. Uczona wraz z zespołem przebadała 7000 mieszkańców stanu Utah pod kątem związku tatuowania się z czerniakiem, niebezpiecznym nowotworem skóry.
Są starsze niż mumie Chinchorro. W Azji zmarłych suszono dymem
18 września 2025, 08:33Najstarszym znanym dotychczas przykładem mumifikacji były mumie ludu Chinchorro z Ameryki Południowej sprzed około 7000 lat, a najsłynniejszym – mumie z Egiptu, z których najstarsze liczą sobie około 4500 lat. Naukowcy z Chin, Australii, Japonii, Wietnamu oraz Indonezji znaleźli dowody na mumifikację znacznie starsze niż te z Ameryki Południowej. Na tysiące lat przed Chinchorro społeczności zbieracko-łowieckie dzisiejszych Chin i Azji Południowo-wschodniej honorowały swoich zmarłych wiążąc ich ciała w zgiętej pozycji i wieszając na długi czas nad dymiącym ogniskiem.
